Zakończenie prac konserwatorskich w kościele pw. św. Franciszka w Rydze Polonika

Głównym celem projektu było wykonanie pełnej konserwacji zabytkowych witraży z rekonstrukcją pierwotnego programu ikonograficznego i walorów estetycznych. Wykonano również oszklenia ochronne z pojedynczych tafli szkła bezpiecznego. Pomiędzy oszkleniami konieczne było zapewnienie od wewnątrz prawidłowo funkcjonującej wentylacji. Ramy drewniane po demontażu zostały odkażone i oczyszczone. Zniszczone fragmenty wymieniono, a drobne ubytki uzupełniono. Drewno zostało zagruntowane, a od dołu i góry ram wykonano szczeliny wentylacyjne.

Omawiane dwa witraże nad bocznymi wejściami kruchty w kościele św. Franciszka powstały prawdopodobnie w 1892 r. Zostały zamontowane w drewnianych (dębowych) identycznych piętnastopolowych ostrołukowych maswerkach z bogato profilowanymi drewnianymi ramami w stylu neogotyckim. Oba nadświetla skomponowane są na zasadzie wpisania okręgów (rozet) z czterolistnymi ramionami. Centralny czteroliść ułożony jest w poziomym układzie, pozostałe w układzie pionowym. W środkowym polu umieszczono symbole, a w dwóch skrajnych dolnych umieszczono herby. Pozostałe cztery płatki centralnej rozety oraz żagielki wypełniono identycznymi ornamentami roślinnymi, charakterystycznymi dla epoki secesji. Jeden z witraży został ufundowany przez korporację „Welecja”, a drugi przez koroborację „Arkonia”, których herby umieszczono w ich dolnych narożnikach.

W 2. połowie XIX w. Ryga liczyła ok. 12 tysięcy katolików, posiadających tylko jeden kościół przy placu Zamkowym (pw. Matki Boskiej Bolesnej), który był niewystarczający dla wszystkich wiernych. W 1888 r. wybrano 12-osobowy komitet ds. budowy nowego kościoła katolickiego. Na czele komitetu stanął dyrektor Bałtyckiej Fabryki Wagonów Edward Bing. Przygotowanie projektu świątyni powierzono absolwentowi Politechniki Ryskiej, filistrowi „Arkonii” Florianowi Wyganowskiemu. Projekt został zatwierdzony w 1889 r., a 24 września 1889 r. uroczyście poświęcono wmurowanie kamienia węgielnego. Prace budowlane przebiegały sprawnie – już w 1890 r. nowa świątynia została nakryta, rok później zakończono budowę obu wież oraz sklepienia, a w 1892 r. przeprowadzono prace wykończeniowe wewnątrz, instalując m.in. centralne ogrzewanie. Kościół zbudowano w stylu neogotyckim, jest wysoki, dobrze doświetlony, trójnawowy. Wnętrze kościoła zachowane jest w prawie niezmienionej formie do dnia dzisiejszego. Każdy detal jego wystroju był starannie zaplanowany, łącznie z polichromiami ściennymi i sklepieniowymi. Szczególnie cenny element wystroju kościoła stanowiły witraże, ufundowane przez wiernych. Witraże wykonano w Warszawie, w znanej pracowni „Św. Łukasza” hrabiny Marii Łubieńskiej. Fundatorem 3 witraży w prezbiterium była korporacja polskich studentów na Politechnice Ryskiej „Arkonia”. Wśród innych fundatorów witraży znalazły się rodziny Sewenkowskich (św. Jakub), Ogińskich (św. Wojciech), Szczyttów i Szemiothów (św. Emilia, św. Józef, św. Stanisław biskup oraz Michał Archanioł), Sołtanów (św. Stanisław Kostka), Bingów (św. Katarzyna), Rothertów (św. Feliks, witraż na wieży), Sitkiewiczów (św. Jan Chrzciciel). Ponadto witraże ufundowali: Józef Stulgiński (św. Kazimierz), Leon Mikulicz-Radecki (św. Leon papież), Florian Wyganowski (św. Czesław) oraz Aleksander Tomaszewicz (św. Aleksander papież, witraż na wieży). Witraże nad wejściem głównym (św. Cecylia) były darem korporacji polskich studentów „Welecja”. Nad organami znajdował się witraż przedstawiający św. Floriana, podarowany kościołowi w 15. rocznicę konsekracji przez członków Polskiego Towarzystwa Dobroczynności. Niestety, duża część witraży uległa zniszczeniu w wyniku wysadzenia przez Niemców jesienią 1944 r. pobliskiego wiaduktu. Zniszczone witraże zastąpiono stopniowo nowymi w 1958 r., 1968 r. oraz 1976 r. Wykonano kopie, powtarzając oryginalne kompozycje (ale ze zmienionymi postaciami świętych).