Badania i remont budowlano-konserwatorski zespołu klasztornego i kościoła św. Anny w Sąsiadowicach, Ukraina – etap III
Początki parafii sąsiadowickiej sięgają 1589 r. i związane są z legendą o wyoraniu przez okolicznego rolnika z ziemi płaskorzeźby św. Anny Samotrzeciej. Była to złocona płaskorzeźba z wizerunkiem św. Anny Samotrzeć (w 1946 r. płaskorzeźbę przewieziono do klasztoru Karmelitów na Piasku w Krakowie). Rolnik zaniósł swoje znalezisko do właścicieli ziemskich Herburtów, którzy w tym roku wybudowali dla płaskorzeźby kaplicę drewnianą, a następnie - w 1591 r. - kościół murowany.
23 lipca 1603 r. przybyli do Sąsiadowic z Krakowa karmelici. Objęli oni opieką kościół św. Anny wraz z figurą słynącą łaskami. W 1613 r. dobudowano do kościoła i klasztoru mur obronny z czterema wieżami i fosą. Pod zaborami władze austriackie nakazały rozbiórkę obwarowań. Rozebrano wówczas kurtynowe mury obronne wraz z wieżami i przejazdem bramnym, pozostawiając jedynie jedną wieżę w południowo-zachodnim narożniku obwarowań, która pełniła później rolę dzwonnicy.
Obiekt mocno ucierpiał podczas obu wojen światowych, a największych zniszczeń dokonano po 1945 r. Urządzono w nim magazyny kołchozowe i skład nawozów. Doprowadziło to do zrujnowania zabytku. Destrukcji uległa część dachów, sklepień i stropów, ścian, stolarki i detali na ścianach (gzymsy, pilastry, bazy, kapitele itd.) oraz wyposażenia. Po 1989 r. lokalna wspólnota katolicka odzyskała obiekt i na nowo konsekrowano kościół.
Głównym celem działań konserwatorkich jest przywróceniem możliwie pełnego, historycznego charakteru całego obronnego założenia klasztorno-kościelnego. Z uwagi na szeroki zakres prac, podzielono je na etapy. W 2024 r. zrealizowano następujące działania:
1. Usunięcie cementowych tynków i przeprowadzenie konserwacji ścian z ekspozycją wątku ceglanego w południowej stronie kaplicy św. Józefa.
2. Rozpoczęto niwelację terenu wokół obiektu podniesionego wtórnie po wyburzeniu północnego skrzydła klasztoru, które miało miejsce na przełomie lat 80. i 90. XX w.
3. Rozpoczęto odgruzowywanie piwnic.
4. Drobne naprawy dachu i uzupełnienie rur spustowych.
