„Rossa. Wileńska nekropolia" - wystawa fotograficzna
W listopadzie – miesiącu szczególnym, w którym wspominamy zarówno naszych najbliższych zmarłych, jak i tych, których kręte ścieżki historii rozproszyły po całym świecie – Instytut POLONIKA zaprasza na wyjątkową wystawę poświęconą cmentarzowi Na Rossie. Będzie to okazja, aby spacer ulicami Warszawy zamienił się w wędrówkę malowniczym wzgórzem wileńskiej nekropolii.
„Cmentarz jest rozległy i dziwnie piękny. Samo jego położenie niezwykłe: rozkłada się on tarasowato na stoku dość pochyłego pagórka. Osobny urok nadają mu rozłożyste stare drzewa, rosnące gęsto i nieregularnie, jak w lesie. Między nimi wiją się swobodnie, wspinają w górę i schodzą w dół ścieżki, snujące się kręto wśród mogił. […] Latem, kiedy przez konary okryte gęstwą liści ledwie przedzierają się słoneczne promienie, w gałęziach rozśpiewają się ptaki, a ziemia pomiędzy grobami okryje się kwieciem leśnym, przecudny musi być ten cmentarz Na Rossie.” (Lucjan Rydel, Wilno, Kraków 1915, s. 51).
Wystawa prezentująca kilkadziesiąt zdjęć autorstwa Norberta Piwowarczyka i Piotra Jamskiego ma na celu przybliżyć warszawiakom ten najcenniejszy ze starych cmentarzy Wilna. Fotografie ukazują nie tylko malowniczość krajobrazu, lecz także przypominają o ogromnej wartości historycznej i artystycznej cmentarza Na Rossie, który stał się miejscem spoczynku wielu osób ważnych dla polskiej historii i kultury. Cmentarz ten, będący częścią polskiego dziedzictwa znajdującego się poza granicami kraju, jest również istotnym elementem dziedzictwa i tożsamości współczesnej, niepodległej Litwy.
Wystawa jest pokłosiem prac dokumentacyjnych prowadzonych w latach 2013-2016 na cmentarzu Na Rossie. Zostały one zrealizowane przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z Litewskim Uniwersytetem Edukologicznym (lit. Lietuvos edukologijos universitetas) w ramach grantu z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Nekropolię szczególną troską otacza Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą, pozyskując fundusze z publicznych zbiórek oraz od prywatnych darczyńców. Współpracuje również z polskimi organizacjami pozarządowymi prowadzącymi prace konserwatorskie, m.in. dzięki dotacjom polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Autorzy wystawy: dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. UKSW i dr Bartłomiej Gutowski
Autorzy fotografii: Norbert Piwowarczyk i Piotr Jamski z zespołem
Współpraca: Narodowe Centrum Kultury, Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Miejsca ekspozycji wystawy:
- 14.11.2018 - 29.11.2018 r. - Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury, Warszawa
- 1.12.2018 - 18.02.2019 r. - Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa
- 20.02.2019 - 06.06.2019 r. - kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja Apostoła, Kazimierzu Dolnym
- 14.06.2019 - 22.07.2019 r. - skwer im. K. Sirvydasa, Wilno (Litwa)
- 26.07.2019 - 28.08.2019 r. – rynek, Lubaczów
- 29.08.2019 - 30.09.2019 r. - Galeria Główna u Attavantich, Jarosław
- 21.10.2019 - 21.11.2019 r. - skwer przy ul. Ratuszowej, Góra Kalwaria.
Wystawę można także obejrzeć na platformie Google Art & Culture.